Έχετε ακούσει ποτέ τη φράση «Οι άντρες δεν ασχολούνται με τη μόδα» ή «Μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι καλή στην επισκευή αυτοκινήτων»; Τι θα γινόταν αν ένας άντρας δήλωνε ότι το όνειρό του είναι να γίνει σχεδιαστής μόδας ή αν μια γυναίκα αποφάσιζε να ανοίξει το δικό της συνεργείο αυτοκινήτων; Σίγουρα κάποιοι θα τους κοίταζαν περίεργα ή θα έκαναν σχόλια του τύπου «Αυτά δεν είναι για σένα».
Και όμως, έτσι ακριβώς γεννιούνται τα στερεότυπα—στην αρχή μοιάζουν αθώα, αστεία, απλώς «παραδοσιακές απόψεις». Σιγά-σιγά όμως, αυτές οι φαινομενικά αθώες παραδοχές γίνονται κανόνες. Και οι κανόνες αυτοί δημιουργούν πιέσεις, περιορίζουν τις επιλογές μας, διαμορφώνουν τις αντιλήψεις μας και επηρεάζουν τον τρόπο που βλέπουμε τους άλλους και τον εαυτό μας. Από το «Οι γυναίκες δεν είναι καλοί μηχανικοί» φτάνουμε στο «Οι γυναίκες δεν μπορούν να κατανοήσουν την τεχνολογία». Και από το «Οι άντρες δεν πρέπει να ασχολούνται με τη μόδα» στο «Οι άντρες που το κάνουν αυτό δεν είναι αρκετά αρρενωποί».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα στερεότυπα είναι ότι όσες και όσοι τα αναπαράγουν σπάνια αντιλαμβάνονται το κακό που προκαλούν. Οι επιπτώσεις τους όμως είναι τεράστιες—εμποδίζουν ανθρώπους να ακολουθήσουν τα όνειρά τους, αναστέλλουν την εξέλιξη ταλαντούχων ατόμων και δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου οι επιλογές καθορίζονται από το φύλο και όχι από την ικανότητα ή την επιθυμία. Ο μεγάλος κίνδυνος των στερεοτύπων είναι ότι όσοι τα επαναλαμβάνουν, συνήθως δεν βιώνουν τις συνέπειές τους. Όμως οι επιπτώσεις τους είναι τεράστιες—διαμορφώνουν τις φιλοδοξίες των νεαρών κοριτσιών, αποθαρρύνουν ταλαντούχες γυναίκες από το να διεκδικήσουν ηγετικές θέσεις και ενισχύουν κοινωνικούς περιορισμούς που λένε «Αυτή η δουλειά δεν είναι για κάποια σαν εσένα».
Αυτή η διαδικτυακή πλατφόρμα αναπτύχθηκε από την ερευνητική ομάδα DAISSy του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την WOW branding and design, βασισμένη σε μια ιδέα που δημιουργήθηκε από μια ομάδα νέων ακτιβιστών από τη Ελλάδα, την Βουλγαρία, την Ιταλία και τη Γαλλία: Enrika Perotti, Alexandra Dimitrova-Ninova, Λαμπρινή Χαρτοφύλακα και Μυρτώ Προδρομίδου. Όλοι τους συμμετείχαν στο Civic Hackathon του έργου GenderED Coalition, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024 στην Περούτζια της Ιταλίας.
Η εκδήλωση συγκέντρωσε 50 ακτιβίστριες και ακτιβιστές από όλη την Ευρώπη για να σχεδιάσουν διαδικτυακές καμπάνιες που αμφισβητούν τα έμφυλα στερεότυπα και τις διακρίσεις κατά των γυναικών, προτείνοντας εναλλακτικές αφηγήσεις.
Το έργο GenderED Coalition στοχεύει να ρίξει φως στο φαινόμενο της έμφυλης παραπληροφόρησης και της διαδικτυακής βίας. Υλοποιείται από πέντε οργανισμούς σε Ιταλία, Γαλλία, Ελλάδα και Βουλγαρία, με στόχο την ενημέρωση και την ενδυνάμωση των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης—όχι μόνο των κοριτσιών και των γυναικών που αισθάνονται ανασφαλείς ή δέχονται επιθέσεις, αλλά και των αγοριών και των ανδρών—για να αναγνωρίζουν και να αντιδρούν στην έμφυλη παραπληροφόρηση.
Το έργο GenderED Coalition χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Εκτελεστική Υπηρεσία Εκπαίδευσης και Πολιτισμού (EACEA), στο πλαίσιο του προγράμματος Creative Europe (CREA – πρόσκληση CREA-CROSS-2023-MEDIALITERACY).